26 czerwca 2009 roku uroczyste otwarcie wystawy VI Międzynarodowego i XVIII Ogólnopolskiego Przeglądu Sztuki Więziennej - Sztum 2009.
Ogólnopolski Przegląd Sztuki Więziennej na stałe wpisał się w sztumski kalendarz imprez kulturalnych.
   Od 1992 roku Zakład Karny w Sztumie wraz ze Sztumskim Centrum Kultury jest organizatorem Ogólnopolskiego i Międzynarodowego Przeglądu Sztuki Więziennej. Konkurs obejmuje zakłady karne i areszty śledcze na terenie Europy i Polski. Wernisaż nadesłanych prac artystycznych i literackich prezentowany jest w Sztumskim Centrum Kultury, mające siedzibę w wyremontowanych pomieszczeniach wschodniego skrzydła zamku krzyżackiego z XIV wieku . Prezentowane jest malarstwo, grafika, rzeźba i formy artystycznego wyrazu typowe dla miejsc, w których powstają, np. "instalacje" z tysięcy zapałek, figurki czy przedmioty wykonywane z chleba. Wśród prac literackich: poezja, proza, wspomnienia, satyra, próby dramatyczne.

   Przez pierwsze trzy lata nadesłane na konkurs prace artystyczne prezentowane były w niewielkim sztumskim kantorze sztuki współczesnej "Eurostyl", obecnie prace więziennych twórców wystawiane są w trzech ogromnych komnatach. Tę zmianę sal wystawowych i powiększanie powierzchni wystawniczej wymuszał na organizatorach stały wzrost liczby uczestników kolejnej edycji konkursu i nadsyłanych prac. Warte zauważenia jest, że jeżeli na pierwszy Przegląd napłynęły 132 prace 62 osadzonych z 16 jednostek penitencjarnych, to w zeszłorocznym konkursie było tych prac ponad 500 nadesłanych przez 373 twórców z ponad 50 polskich i 17 zagranicznych więzień. Niektórzy twórcy przyjeżdżają na wernisaże już jako wolni ludzie.
    Różnorodny jest poziom artystyczny prezentowanych prac, różnorodna jest tematyka i technika którą zostały wykonane. Proces tworzenia, to jedna z form terapii w warunkach izolacji, a zarazem readaptacja poprzez sztukę. Każde z dzieł kryje w sobie duszę swego twórcy.
    Najbardziej wartościowe prace literackie i artystyczne są nagradzane i prezentowane w wydawanym folderze, w którym jury ocenia prace więziennych twórców, chwali artyzm, gani kicz, doradza i sugeruje drogę rozwoju.
    Podczas V Międzynarodowego i XVII Ogólnopolskiego Przeglądu Sztuki Więziennej Sztum - 2008 oprócz prac rodzimych twórców więziennych zaprezentowane były prace osadzonych z Czech, Niemiec, Litwy, Słowacji, Estonii i Szwecji. Wystawę jak co roku można było oglądać w czerwcu, lipcu i sierpniu.
    Tegoroczny wernisaż wystawy VI Międzynarodowego i XVIII Ogólnopolskiego Przeglądu odbędzie się 26 czerwca o godz. 17.00 ma sztumskim wzgórzu zamkowym. W wystawie udział wezmą prace twórców z Czech, Litwy, Niemiec, Słowacji, Estonii i Polski.


Źródło: www.sw.gov.pl